سنگ کلیه چگونه به وجود می آید؟ و چه علائمی دارد؟

نحوه تشکیل سنگ کلیه

سنگ کلیه یکی از مشکلات مردم در دوره های اخیر است مشکلی سلامتی آن ها را به خطر انداخته است. پیشرفت سنگ کلیه و بیماران گرفتار سنگ کلیه در چند دهه ی اخیر چندین برابر شده است به گونه ای که دانشمندان و پزشکان از این موضوع اظهار نگرانی کرده اند. دکتر استیفن رابرت یکی از پزشکان کالج پزشکی لندن می گوید اگر 50 سال پیش به ماه می گفتن که روزی قرار است این چنین با مشکل سنگ کلیه در بین قشر های مختلف مردم رو برو شویم شاید هیچ گاه باور نمی کردیم اما هم اکنون به شدت شاهد آن هستیم. بیماران مبتلا به سنگ کلیه دارای علائمی گوناگونی مانند وجود خون در ادرار هستند و در هنگام نشستن درد زیادی را تحمل می کنند لذا تمام این بیماران به دنبال راهی مناسب برای درمان این بیماری خود هستند. ما در این مقاله راه های درمان سنگ کلیه را به شما معرفی کرده و به شما نشان می دهیم که چگونه می توان از این بیماری دردناک رهایی پیدا کرد پس این مقاله را از دست ندهید.

سنگ کلیه طیفی وسیعی از افراد را شامل می شود و کلیه ی آن ها را درگیر می کند که در راس همه ی این افراد زنان باردار قرار دارند که در معرض خطر بیشتری هستند.در تحقیقی که در سال 2012 میلادی روی 154 زن و 124 مرد انگلیسی انجام شد نشان داد احتمال ابتلا به سنگ کلیه در زنان بیشتر مردان می باشد. محقق این پروژه دکتر کینز بود که بعد از تکمیل نتایج آن را به وزارت بهداشت بریتانا تقدیم کرد تا در اختیار همگان قرار گیرد.

سنگ کلیه چیست و چگونه به وجود می آید؟

سنگ كلیه یا سنگ رنال یكی از انواع سنگ هایی است که سیستم ادراری تناسلی را درگیر می کند. سنگ ادراری ممكن است در كلیه، حالب یا میزنای، مثانه و یا مجرای ادرار یا میزراه باشد، ولی به طور شایع و وسیع  در كلیه  های افراد تشكیل می شود و در 86 درصد موارد کلیه ها درگیر می کند که به آن سنگ كلیه می گویند. حدود 10 تا 15 درصد مردم در طول زندگی خود به سنگ كلیه مبتلا می شوند یا به عبارت دیگر این آمار از افراد در ناشی از وجود سنگ در سیستم ادراری را تجربه می کنند.  حداكثر شیوع سنگ ادراری در مردان در دهه چهارم زندگی یعنی 40 سال به بالا و در زنان در دهه پنجم زندگی یعنی 50 سال به بالا است .اما همان گونه که بیان شد شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است.تجمع كریستال های مختلف اما یه طور عمده کلسیم ناشی از مواد معدنی  موجود در مواد غذایی یا آب ها موجب تشكیل سنگ در كلیه می شود. نحوه اصلی تشکیل سنگ کلیه به این گونه است که زمانی که ادرار در داخل کلیه ها قرار می گیرد مواد مختلف معدنی آن مانند کلسیم ها و … جدا می شوند و اگر نیاز است دوباره بازجذب شده یا در غیر این صورت همراه ادرار دفع می شوند اما هنگامی فرد مدت زمان زیادی ادرار خود را نگه می دارد این کریستال ها و مواد معدنی دفع نشده کم کم از ادرار جدا شده و شروع به ته نشین شدن در کلیه ها می کنند. بعد از مدتی این رسوب ها انباشته شده و کم کم سفت و سخت می شوند که در نهایت به سنگ تبدیل می شوند و سنگ کلیه را پدید می آورند.

سنگ کلیه تحت تاثیر چه عواملی ایجاد می شود؟

سنگ كلیه اختلال بالینی و تا حدود خیلی زیادی به سبک زندگی فرد بستگی دارداین سنگ بسیار شایع است و شیوع آن تحت تأثیر تغییرات شیوه زندگی، تغییرات جغرافیایی، نژاد و قومیت و عوامل متعدد دیگری است.
سنگ كلیه 1 تا 6 درصد در نقاط مختلف جهان گزارش شده كه در كشورهای صنعتی و پیشرفته 2 تا 4 درصد و در كشورهای در حال توسعه 0,5 تا 2 درصد برآورد شده است.مطالعات گوناگونی روی سنگ کلیه انجام شده است و در نقاط مختلف جهان محققان زیادی شیوع آن را بررسی کرده اند اما نتایج سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد كه6 تا 15 درصد از مردم آمریكا و اروپا در طول زندگیشان به سنگ كلیه مبتلا می شوند. تحقیق دیگری که روی نژاد و رنگ پوست انجام شد نشان می دهد در مردان سفید پوست در سن 70 سا لگی از هر هشت نفر یک نفر مبتلا به این بیماری سخت می باشد.

اندازه سنگ چگونه است؟

سایزو اندازه ی سنگ کلیه در افراد مختلف و شرایط مختلف متفاوت است. سنگ معمولاً بر اساس یک یا دو بعد داده می شود و بر این اساس به سایزهای تا 5 میلی متر. 5 تا 10 تا 20 و بالاتر تقسیم می شود.

سنگ های کیله گاهی آن قدر بزرگ می شوند که خارج کرد آن ها حتی برای پزشکان هم سخت می شود و باید با عمل های جراحی سخت آن را خارج کنند.

مکان سنگ

سنگ های کلیه در بدن افراد  می توانند بر اساس محل قرار گیری  تقسیم شوند مثلا کالیس فوقانی، میانی، تحتانی لگنچه حالب فوقانی میانی تحتانی و مثانه.این مکان مستعدترین مکان های تشکیل سنگ کلیه هستند.

ترکیبات سنگ کلیه چگونه است؟

مواد اصلی تشكیل دهنده سنگ های كلیه شامل اگزالات كلسیم، فسفات كلسیم، اسید اوریك و سیستئین و یا مخلوطی از این مواد با مواد فسفات آمونیوم- منیزیم است كه این مواد به كمك ماتریكس هایی كریستالیزه شده و تشكیل سنگ كلیه را می دهند. تشخیص مواد اصلی به وجود آورنده هر سنگ عامل مهمی در طرح ریزی درمان فرد مبتلا است و تصمیم گیری درباره روش درمان صحیح بیمار نیاز به آگاهی از تركیبات تشكیل دهنده سنگ دارد 75 درصد از سنگ های كلیوی از نوع كلسیمی هستند كه شامل كلسیم اگزالات،کلسیم فسفات یا تركیبی از اگزالات و فسفات هستند.

عوامل موثر در ایجاد سنگ کلیه کدامند؟

عوامل مختلفی در ایجاد سنگ کلیه نقش دارد که بیش از همه محیط زندگی در ایجاد آن نقش دارد. محققان می گویند: علل و عوامل زیادی مانند تغذیه نامناسب در جوامع امروزی به خصوص مصرف زیاد فست فود ها، مصرف داروها،عوامل محیطی، عوامل ژنتیكی و موارد بسیار دیگری در زمینه سازی  و ایجاد سنگ در كلیه مؤثرند. یکی از دلایل عمده ای که برای سنگ کلیه بیان می شود رسوب های موجود در آب های آشامیدنی است. از مهم ترین عوامل داروها هستند که به علت ترکیبات شیمیایی مکانیسم دفع در کلیه ها را مختلف کرده و باعث رسوب مواد و ایجاد سنگ کلیه می شوند.

علل های دیگر تشكیل سنگ در كلیه چند مورد است: غلظت موادی مثل اگزالات كلسیم، فسفات كلسیم و اسید اوریك در ادرار افزایش می یابد، كمبود موادی مثل سیترات، كمبود مایعات در بدن بیمار، عفونت ادراری، ركود ادراری، دوره های بی حركتی و اختلالات ژنتیكی.

دلایل فیزیولوژیک تشکیل سنگ کلیه

یك عامل مهم دیگر در تولید سنگ  PH ادرار است. سنگ های اسیداوریک، سیستئین و اگزالات كلسیم در ادراراسیدی تشكیل می شوند، در صورتی كه سنگ های استروویت و فسفات كلسیم در ادرار قلیایی تشكیل می شوند . رژیم غذایی ادرار و درواقع عامل مؤثر در pH مهمترین فاكتور تعیین كننده تشكیل سنگ است . عوامل محیطی و ژنتیكی از دیگر موارد مؤثر در تشكیل سنگ بوده، اختلالات متابولیكی،به خصوص اختلال در میزان ترشح هورمون های مؤثر بر باز جذب و دفع عناصر معدنی مانند كلسیم، فسفر، منیزیم و … نیز از موارد مهم و مؤثر در تشكیل سنگ كلیه هستند. مهم ترین این هورمون ها پاراتورمون، كلسی تونین و آلدوسترون است. تعدیل غذاها، داروها و مكمل های مصرفی می تواند سبب پیشگیری از تشكیل سنگ كلیه شود . چاقی احتمال ایجاد سنگ كلیه را افزایش می دهد؛ باوجود این، كاهش وزن اگر با مصرف رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای پروتئین حیوانی، سوء مصرف مواد کلسیمی، از دست رفتن سریع بافت های بدون چربی یا دریافت ناكافی مایعات همراه باشد، سبب پیشگیری از ایجاد سنگ كلیه نمی شود.
برخی از داروها از طریق مكانیسم های مختلفی شامل ایجاد كریستال های ادراری و تغییر خصوصیات ادرار مانند تغییر PH و كاهش حجم ادرار درتشكیل سنگ های ادراری مؤثرند. بعضی از آنتی بیوتیک ها از طریق كاهش باكتری های روده ای تجزیه كننده اگزالات، سبب افزایش اگزالات ادرار می شوند. داروهایی مانند مهاركننده های پروتئاز، آنتی بیوتیك ها و بعضی از دیورتیک ها، احتمال ایجاد بعضی از انواع سنگ كلیه را افزایش می دهند.

علائم سنگ کلیه چگونه است؟

سنگ کلیه یک جسم غیرطبیعی در داخل کلیه ها است در نتیجه علائمی زیادی را برای بیمار مبتلا به آن پدید می آورد. علائم شدید که به شدت فرد را گرفتار کرده و او را عذاب می دهد. به چند مورد از این علائم در بیماران اشاره می کنیم:

1. کاهش سطح ادرار در این افراد که دلیل آن مسدود شدن مجرای تخلیه ادرار توسط سنگ است. این مورد بدتر حالت ایجاد شده توسط سنگ کلیه می باشد زیرا زمانی که مجرای تخلیه ی ادرار بسته می شود ادرار پس زده شده و به مجرای تسویه کننده مانند لوله های هنله باز می گردد در نتیجه باعث می شود کلیه کارایی خود را از دست داده و نارسا شود.
2. بسته شدن مجرای ادرار و کالیس های کلیه یا همان لگنچه ها سبب می شود تا ادرار در داخل کلیه محبوس شده و راهی برای تخلیه نداشته باشد در نتیجه کلیه شروع به تورم می کند که به این حالت هیدرونفروز می گویند.
3. وجود خون در ادرار
   این عامل یک نشانه ی خطرناک است و به عنوان شایع ترین نشانه ی سنگ کلیه شناخته می شود. به گونه ای که اولین تشخیص بعد از مشاهده ی خون در ادرار فرد سنگ کلیه است.
   
   اما این خون می تواند نشان دهنده ی خطرات بدتری مانند سرطان پروستات، سرطان مثانه یا سرطان کلیه و مجاری ادراری باشد. لذا فرد پس از مشاهده ی خون در ادرار باید سریعا به یک ارولوزیست مراجعه کند.
4. درد کشنده در پهلو
   این درد در هنگام نشستن بدتر می شود و گونه ای که گاهی فرد حتی نمی تواند به علت درد بنشیند.به درد های ناشی از سنگ کلیه دردهای کولیکی نیز گفته می شوند.
   
   معمولا پزشک پس از مشاهده ی درد شدید در ناحیه ی کلیه بیمار داروهایی را برای تسکین موقتی درد او تجویز می کند این دارو ها که معمولا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی هستند می توانند تا حد زیادی درد بیمار را کاهش دهند. همچنین این داروها در کاهش درد بیماران مبتلا به کولیک حاد ناشی از سنگ موثر است و به طور موثر از شدت درد آن ها می کاهد.
5. تب، بی‌حوصلگی و درد
6. رنگ ادرارتان ممکن است تغییر قابل توجهی کرده و صورت نارنجی پررنگ در بیایید.
7. یکی از درد های که افراد مبتلا به سنگ کلیه با آن مواجه می شوند، درد در زمان دفع ادرار است که به صورت کشنده از کلیه شروع شده و تا پایین شکم ادامه می یابد.
8. ورم پا،آب اضافی بدن از طریق ادرار دفع می شود اما زمانی که این آب دفع نشود داخل بدن در نواحی گوناگون تجمع کرده باعث ایجاد تورم در آن ناحیه می شود که در این میان پا بسیار مستعد این تورم هستند.
9. تیرگی پوست: یکی دیگر از نشانه های سنگ کلیه تیرگی پوست می باشد که دلیل این تیرگی و کبودی تجمع موادی است که کلیه وظیفه ی دفع آن را به طور طبیعی انجام می دهند اما زمانی که کلیه این مواد را دفع نکنند این مواد دربدن تجمع کرده و این نشانه را ایجاد می کند.
10. درد در ناحیه ی شکم
    این درد یکی از نشانه های سنگ کلیه است اما چون دقیقا به محل کلیه ها اشاره نمی کند ممکن است باعث تشخیص اشتباه شود.
11. اختلالات هورمونی و به هم خوردن سیکل قاعدگی در خانم ها
    کلیه خود یکی از اندام هایی است که هم هورمون ترشح می کند و هم روی روند های هورمونی دیگر تاثیر می گذارد لذا ایجاد مشکل در آن می تواند باعث مشکلاتی در سیکل های قاعدگی خانم ها بشود.
12. کم خونی
    کلیه هورمون اریتروپوتین را ترشح می کند که با اثرگذاری بر مغز استخوان تولید سلول های خونی را افزایش می دهد اما هنگامی که بر اثر سنگ عملکرد اصلی کلیه مختل می شود، ترشح این هورمون نیز دچار اختلال می گردد و درنتیجه کم خونی در فرد و به ویژه خانم ها ایجاد می شود.

افراد در صورت مشاهده ی هر یک از این علائم در خود بهتر است سریعا به یک پزشک اورولوژی مراجعه و او را مطلع سازند تا پزشک روند درمان آن ها را آغاز کند.

برای مطالعه بیشتر مقاله های سلامت و زیبایی اینجا کلیک کنید .