فشارخون بالا چیست؟ عوارض متعدد فشار خون بالا چیست؟

یکی از مشکلات جوامع امروزی و به خصوص قرن 21 بیماری تحت عنوان فشارخون بالا است. این بیماری شیوع بسیار زیادی دارد به طوری که در برآورد های سازمان جهانی بهداشت و سازمان جهانی بیماری ها، این بیماری یکی از دلایل مرگ و میر در دهه های اخیر بیان شده است. این بیماری در مراحل اولیه ی آن ممکن است تشخیص داده نشود و زمانی تشخیص داده شود که فرد علائم آن را کم کم نمایان می کند. برای مثال خون ریزی از دماغ و درد در ناحیه قفسه سینه.
درمان فشارخون کمی دشوار است و اکثر افراد فشارخونی از ابتلا به این بیماری اطلاعی ندارد و یا اصلا نمی دانند فشارخون چیست و چه حدی برای آن نرمال است؟ ما در این مقاله برای شما توضیح می دهیم که فشارخون چی می باشد و چگونه درک درستی از آن برای درمان داشته باشیم.

فشار خون چیست؟

خون از قلب شما، به وسیله رگ هایی که شریان یا همان سرخرگ نامیده می شوند، به تمام قسمت‌ های بدن پمپاژ می شود. فشار خون، نیرویی است که خون بر روی دیواره‌ های شریان‌ها وارد می کند. هر بار که قلب می‌تپد (در حدود 60 تا 70 بار در دقیقه و در حالت استراحت)، خون را به داخل شریان‌ ها پمپ می‌کند. هنگامی که قلب می ‌تپد و خون را پمپاژ می‌کند، فشارخون شما در بالاترین نقطه آن است، این فشار، فشارخون سیستولیک نامیده می‌شود. زمانی که قلب در حالت استراحت قرار دارد، فشار خون شما کاهش می‌یابد. این فشار، همان فشارخون دیاستولیک است.
فشار خون، همیشه با این دو عدد، یعنی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شناخته می شود که معمولا برای بیان کردن، آن ها در بالا یا قبل از دیگری می نویسند و با یک علامت ممیز از هم جدا می کنند. به طور مثال: mmHg 120/80 که به صورت “12 بر روی 8” قرائت می شود.
فشار خون شما درساعات مختلف روز تغییر می‌ کند. زمانی که در خواب هستید، فشارخون، کم‌ ترین میزان خود را دارد و هنگامیکه بیدار می ‌شوید، شروع به افزایش یافتن می کند. همچنین زمانی که شما هیجان‌زده، عصبی و یا فعال هستید، فشارخون می تواند ثابت باشد یا روند افزایشی در پیش گیرد. با این حال، برای بیشتر ساعات بیداری، فشار خون تغییرات زیادی ندارد که این سطح باید پایین‌تر یا برابر با 120/80 باشد. وقتی میزان فشارخون شما از 140/90 بالاتر رود، گفته می شود که شما فشار خون بالایی دارید. با وجود فشار خون بالا، قلب سخت‌ تر کار می‌کند، شریان‌ های شما به شدت ضربان دارند و احتمال بروز سکته، حمله قلبی و مشکلات کلیوی بیشتر می شود.

منظور از فشارخون بالا چیست؟

فشارخون معادل با 140/90 میلی متر جیوه (mmHg) یا حتی بالاتر از آن، فشارخون بالا خوانده می شود. هر دو عدد مذکور، بسیار مهم هستند. تقریبا یک نفر از هر سه بزرگسال آمریکایی، مبتلا به فشار خون بالا است. معمولا فشار خون در اواخر عمر افراد افزایش می یابد و مطابق با مطالعات انجام شده، این افراد مسن هستند که بیشتر دچار فشارخون بالا می شوند. خبر خوب درباره این بیماری، این است که می توان آن را درمان کرد و تحت کنترل خود درآورد.
فشار خون بالا “قاتل خاموش” نامیده می‌شود؛ چون معمولا هیچ نشانه ‌ای ندارد. برخی افراد ممکن است تا زمانی که مشکلی در قلب، مغز یا کلیه هایشان پیدا نمی کنند، متوجه فشارخون بالای خود نشوند. زمانی که فشار خون بالا تشخیص داده و درمان نمی‌شود، می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:

قلب بزرگ‌ تر می شود که ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود.
برآمدگی های کوچک (آنوریسم‌ های کوچک) در رگ‌های خونی شکل بگیرند. سرخرگ اصلی قلب (آئورت)، شریان‌های موجود در مغز، پاها، روده‌ها و رگ منتهی به طحال، محل‌های شایع آنوریسم هستند.
رگ های خونی کلیه تنگ می شوند که ممکن است باعث از کار افتادن کلیه شوند.
سرعت سخت شدن دیواره شریان ها (تصلب شرایین) در سراسر بدن افزایش می یابد، به ویژه سرخرگ هایی که در قلب، مغز، کلیه‌ها و پاها قرار دارند. این اختلال می‌تواند باعث حمله قلبی، سکته، نارسایی کلیه و حتی در مواردی، قطع عضو شود.
رگ‌های خونی در چشم ‌ها، دچار خونریزی با حالتی انفجار مانند می‌شوند که ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در بینایی فرد شود.

خطرات فشارخون بالا چیست؟

همان گونه که بیان شد فشارخون بالا عوارض متعددی دارد اما این بیماری برخلاف آن چه بعضی از افراد تصور می کنند می تواند بسیار خطرناک باشد و آن ها را به کام مرگ بکشاند. ما در این جا به چند مورد از خطرناک ترین آن ها اشاره ی کوتاهی می کنیم.
یکی از خطرات جدی که برای فشارخون بالا بیان می شود این است که می تواند کلیه ها تخریب کرده و آن ها را نارسا کند در نتیجه فرد مجبور می شود بقیه ی عمر خود را با دستگاه دیالیز بگذراند. زمانی که فشارخون در کلیه ها بالا می رود مویرگ های کلیه که خیلی ریز می باشند درمعرض آسیب قرار گرفته و پاره می شوند. زمانی که مویرگ های کلیوی پاره شوند دیگر کلیه قادر به تبادل مواد دفعی برای دفع آن ها نمی باشد؛ درنتیجه این مواد در داخل خون باقی می مانند و فرد برای دفع این مواد زاید از داخل خون مجبور است به دیالیز بپردازد. فرد دیالیزی باید هر هفته 3 روز و هر روز 5 ساعت از وقت خود را پای دستگاه دیالیز سپری کند که این ممکن است بسیار ناخوشایند باشد.

یکی از مشکلات بزرگ دیگری که ممکن است در اثر فشارخون بالا ایجاد شود، سکته ی قلبی یا انفاراکتوس قلبی است. چراکه مویرگ های کرونری قلب بسیار ریز هستند و وظیفه ی تغذیه ی بافت قلب را برعهده دارند. زمانی که فشارخون در داخل این مویرگ ها بالا می رود باعث فشار آمدن به آن ها و در نهایت پارگی آن ها می شود و زمانی که این مویرگ ها پاره شود، دیگر قلب تغذیه نمی شود؛ در نتیجه ماهیچه ها قلب شروع به متوقف شدن و مرگ می کنند. یکی دیگر از مشکلات فشارخون بالا پاره شدن عروق چشم و کوری در مبتلایان به فشارخون بالا می باشد. براساس خطرات گفته شده فشارخون بالا اصلا شوخی بردار نبوده و باید به طور جدی زیر نظر پزشک مورد درمان قرار گیرد.

بحران فشار خون بالا

این مرحله از فشار خون بالا نیاز به مراقبت پزشکی دارد. اگر فشار خون شما به طور ناگهانی از 180/120 میلی متر جیوه فراتر رفت، پنج دقیقه صبر کنید و سپس دوباره فشار خون خود را آزمایش کنید. اگر میزان قرائت شما هنوز به طور غیرعادی بالاست، فوراً با متخصص مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید. ممکن است یک بحران فشار خون بالا را تجربه کنید.

اگر فشار خون شما بالاتر از 180/120 میلی متر جیوه است یا علائم آسیب احتمالی اندام مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، کمردرد، بی حسی/ضعف، تغییر در بینایی یا مشکل در صحبت کردن را تجربه می کنید، منتظر نمانید تا ببینید آیا فشار شما خود به خود پایین می آید با اورژانس تماس بگیرید.