بیماری های کلیوی در چندسال اخیر رشد چشمگیری داشته اند اما با این بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری ها شناختی نسبت به آن ها یا تست هایی که برای شناسایی و درمان آن ها صورت می گیرد را نمی شناسند.در این مقاله سعی شده است تا آزمون های عملکرد کلیه و نتایج آن ها را یاد بگیرید. تست های عملکرد کلیه یا ادرار را بشناسید و جنبه های مختلفی که عملکرد های کلیه را اندازه گیری می کنند، یاد بگیرید.
فهرست مطالب
تست های عملکرد کلیه
تست های عملکرد کلیوی روش های ساده ای هستند که از خون یا ادرار به دست می آیند و برای کمک به تشخیص مشکلات و بیماری ها در کلیه ها مورد استفاده می گیرند. انواع مختلفی از تست های عملکرد کلیه وجود دارند که جنبه های مختلف عملکرد کلیه را بررسی می کنند. تست عملکرد کلیه می تواند است بررسی کند که آیا کلیه ها مواد را خیلی آهسته فیلتر می کنند یا سریع. کار دیگر این تست این است نشان می دهد آیا کلیه ها پروتئین ها را از خون به داخل ادرار نشت می دهند یا نه. پزشکی که احساس می کند بیمارش ممکن است مشکلی با کلیه های خود داشته باشد، ممکن است یک تست عملکرد کلیه برای او درخواست دهد، اما انجام این تست به صورت منظم می تواند برای افراد بزرگسال مفید باشد.
آمار بیماری های کلیوی در جهان
طبق گزارش بنیاد ملی کلیه، 1 نفر از هر 3 بزرگسال در ایالات متحده در معرض خطر بیماری های کلیوی قرار دارد و بسیاری از افراد با شکل های اولیه این بیماری هیچ علایمی از خود نشان نمی دهند. تشخیص و درمان این بیماری ها قبل از انجام هر گونه آسیب دائمی مهم است. زیرا زمانی که آسیب جدی و دائمی به کلیه ها وارد شود هیچ راه جبرانی وجود ندارد. آمار سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد از سال 2011 تا 2017 درصد شیوع بیماری های کلیوی 4 برابر شده است که این آمار به شدت نگران کننده است.
دانستنی هایی که باید در مورد تست های عملکرد کلیه بدانید
پزشکان اغلب بیش از یک تست را در زمان معاینه ی بیمار ادرخواست می دهند تا تصویر و شناخت بهتری از عملکرد کلی کلیه داشته باشند.
کلیه ها نقش اساسی در سالم نگه داشتن بدن ایفا می کنند. وظیفه اصلی آن ها فیلتر کردن مواد زائد از خون و فرستادن آن ها از بدن در ادرار است. آسیب کلیوی می تواند از فیلتر کردن ضایعات به درستی جلوگیری کند و آن را رها کند تا در بدن باقی بماند و موجب علایم خطرناک شود. باقی ماندن مواد زائد در بدن می تواند در هر قسمتی از بدن شروع به رسوب کرده و بیماری های مختلفی را ایجاد کند که شایع ترین این بیماری ها از خود کلیه شروع می شود و سنگ کلیه است.
تست ها و آزمایشات منظم ممکن است به شناسایی مسایلی مانند بیماری کلیوی در مراحل اولیه کمک کند و امکان جلوگیری از پیشرفت آن ها را فراهم کند. پزشکان همچنین ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کلیه ها روش های دیگری مانند تست های تصویری، بیوپسی یا تست های دیگری ترتیب دهند. این تست باعث می شوند پزشک درک بهتری نسبت به بیماری به دست آورد و درمان مناسب را لحاظ کند.
مهم ترین این تست ها به شرح زیر است:
- آزمایش Urine یا ادرار
تست های Urine یا ادرار انواع مختلفی دارند که بستگی به درخواست پزشک دارد و ممکن است به یک نمونه ادرار کوچک یا همه ی ادراری که یک فرد در یک دوره 24 ساعته تولید می کند اطلاق شوند.
- تجزیه شیمیایی ادرار
آنالیز ادراری یا urinalysis یک تست ادرار گسترده است که به پزشکان کمک می کند تا مشکلات اساسی کلیه ها را شناسایی کرده یا مشخص کنند که کدام تست برای بررسی بعدی انجام می شود. urinalysis یا آنالیز ادراری ممکن است به تشخیص بسیاری از ذرات نامطلوب در ادرار کمک کند. این ذرات نامطلوب می توانند شامل مواد مختلفی باشند مانند:
- قند و گلوکز
- خون
- چرک
- پروتئین
- باکتری ها
اگر این تست ها برای یک مورد یا بیشتر از این ذرات مثبت باشد، ممکن است یک مشکل اساسی در کلیه ها را نشان دهد، مثلا:
- بیماری های کلیوی و مثانه
- دیابت
- سنگ‌های کلیه
- عفونت های کلیوی یا مثانه
نسبت آلبومین به کراتین یا microalbuminuria
این تست ها به یک نمونه ی ادرار کوچک نیاز دارند. این تست ها به تشخیص سطح آلبومین در ادرار کمک می کنند.
آلبومین یا Albumin یک پروتئین بسیار مهم در خون است. اگر کلیه ها مقدار زیادی آلبومین را در ادرار فیلتر کنند، ممکن است نشانه این باشد که آن ها کار خود را به درستی انجام نمی دهند. آلبومین نقش مهمی در خروج آب از رگ ها و بازگشت دوباره ی آن به رگ ها دارد و در صورتی که مقدار آن تغییراتی نسبت به سطح نرمال داشته باشد، اولین علامتی که بروز می کند ادم یا تورم در نقاط مختلف بدن است. مقدار آلبومین در ادرار به صورت 30 میلی گرم در هر گرم (mg / g) یا کم تر نرمال است. هر چیزی بالاتر از این ممکن است نشانه بیماری های کلیوی باشد. میکروآلبومینوری یک تست بسیار حساس تر است که می تواند حتی مقادیر بسیار کمی پروتئین را در ادرار تشخیص دهد. افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری های کلیوی هستند ممکن است نیاز به تست میکروآلبومینوری داشته باشند حتی اگر تست‌های پروتیین ادرار دیگر منفی شوند.
آزمون کراتین یا creatine
آزمایش “creatine” یک آزمایش خون و یک آزمایش ادرار است که شامل جمع آوری تمام ادرار یک فرد در 24 ساعت و همچنین گرفتن نمونه کوچک خونی است. Creatineمحصول زائد ناشی از عملکردهای خاصی در بدن است و به طور طبیعی از عملکرد روزانه ی ماهیچه ها تولید می شود. پزشکان مقدار کراتین را در نمونه ادرار با میزان کراتین در خون مقایسه می کنند. این مقایسه نشان می دهد که چه میزان کلیه دفع این ماده را دارند، و نشان دهنده ی شاخص سلامت کلی آن ها می باشد.
آزمایش خون یا Blood test
برای آزمایش خون، یک پزشک یا پرستار یک سوزن را به بازوی بیمار وارد می کنند تا نمونه کوچکی از خون را از او بگیرند. این آزمایش بهتر است صبح و به صورت ناشتا انجام شود. آزمایش خون می تواند اطلاعات کاملی از مقادیر بسیاری از فاکتورهای مهم در بدن در اختیار پزشک قرار دهد. آزمایش خون به صورت های مختلف برای بررسی عوامل مختلفی درخواست می شود اما معروف ترین آن آزمایش CBC است.
تست سرم کراتین
اگر سطوح سرمی کراتین که بسیار بالا باشند ممکن است نشانه این باشند که کلیه ها برای انجام کار خود دچار مشکل شده اند. پزشکان همچنین یک تست سرمی کراتین را به عنوان بخشی از تست خنثی سازی کراتین ترتیب می دهند. بنیاد ملی کلیه نشان می دهد که سطح سرمی کراتین بالاتر از 2/1 برای زنان و یا 4/1 برای مردان ممکن است نشانه ای از این باشد که کلیه ها به همان اندازه که باید عمل کنند، عمل نمی کنند. این اعداد ممکن است با پیشرفت بیماری کلیوی افزایش یابند. پزشکان همچنین ممکن است میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) را با استفاده از این تست برای تایید تشخیص و یا بررسی بیشتر نتایجشان محاسبه کنند. تست GFR از نتایج تست سرمی کراتین استفاده می کند و آن ها را برای تعدادی از عوامل دیگر مثل سن، جنسیت و نژاد، تنظیم می کند. مقدار GFR معمولی 60 یا بالاتر است. یک GFR در حدود 60 یا پایین تر نشانه مشکلات کلیوی است. اندازه گیری GFR یا میزان فیلتراسیون گلومرولی برای تزریقات در تصویربرداری های پزشکی بسیار مهم است به گونه ای پزشک ابتدا این عدد را بررسی می کند اگر پایین تر از 30 باشد اجازه ی تزریق ماده حاجب را نمی دهد و در صورتی که بالاتر از 40 باشد می گوید تزریق مشکلی ندارد اما وقتی بین 30 و 40 است به بررسی شرایط بیمار می پردازد.
آزمایش نیتروژن خون
آزمایش اوره خون (BUN) برای دیگر مواد زائد خون مانند نیتروژن اوره چک می شود. نیتروژن اوره از تجزیه پروتئین مواد غذایی درست می شود و سطوح بالای آن ممکن است نشانه این باشد که کلیه این مواد را به طور موثر تصفیه نمی کند. یک سطح معمولی BUN بین 7 تا 20 میلی گرم در دسی لیتر قرار می گیرد. مقادیر بالاتر می تواند نشانه ای از شرایط اساسی خطر برای کلیه ها باشند.
با این گفته، بسیاری از چیزهای دیگر می توانند بر سطوح BUN مثل داروها و یا آنتی بیوتیک ها تاثیر بگذارند. یک رژیم غذایی که در آن رژیم مقادیر پروتئین بسیار بالا است نیز ممکن است بر سطوح BUN تاثیر بگذارد.
پزشکان معمولا این نتایج را با نتایج تست کراتین مقایسه می کنند تا درک بهتری از این که چگونه کلیه این ضایعات را تصفیه نمی کند، بدست آورند.
آزمایش های رادیولوژی و تصویربرداری (تست عملکرد کلیه)
آزمون‌های تصویربرداری ممکن است به پزشکان کمک کنند تا هر گونه تغییر فیزیکی را در کلیه ها، مانند جراحت یا سنگ کلیه، تشخیص دهند.
سونوگرافی (امواج فرا صوتی که در درمان و جراحی به کار می روند)
تست های سونوگرافی یا Ultrasound از امواج فراصوتی بی ضرر برای گرفتن عکس استفاده می کنند.
پزشک ممکن است به دنبال تغییر در شکل و یا موقعیت کلیه ها باشد. هم چنین آن ها ممکن است از یک سونوگرافی برای بررسی تومورها یا کیست ها مثلا سنگ های کلیوی استفاده کنند. امواج فراصوت می توانند در کوتاه ترین زمان ممکن تصویر کاملی از محل سنگ و شکل آن در اختیار پزشک قرار دهند.استفاده از این اموج در پزشکی، امروزه پیشرفت چشمگیری داشته است.
نقش سی تی اسکن در بررسی تست عملکرد کلیه
سی تی اسکن از یک سری تصاویر اشعه ایکس برای ایجاد تصویری عمیق تر و سه بعدی از کلیه ها استفاده می کند. تصویر های به دست آمده از سی تی اسکن ممکن است به شناسایی هر گونه تغییر ساختاری یا تغییر شکل در یک کلیه کمک کند.
گاهی اسکن نیاز به تزریق یک فرد با یک رگ دارد که می تواند برای افرادی که ممکن است بیماری کلیوی داشته باشند مشکل ساز باشد. در این مواقع پزشکان اولین چیزی را که مورد بررسی قرار می دهند GFR است و با توجه به آن دستور تزریق یا عدم تزریق را می دهند.
نمونه برداری یا Biopsy (تست عملکرد کلیه)
در برخی موارد، پزشکان ممکن است بخواهند بیوپسی کلیه انجام دهند. بیوپسی فرآیندی است که شامل قرار دادن یک سوزن کوچک به داخل کلیه و خارج کردن بافت کلیه است. پزشک بافت ها را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می کند.
پزشکان ممکن است زمانی که می خواهند یک بیماری خاص را شناسایی کنند و بررسی کنند که چگونه می تواند به درمان پاسخ دهد، یک بیوپسی درخواست کنند. آن ها همچنین ممکن است از نمونه‌برداری برای تعیین پیشرفت بیماری کلیوی استفاده کنند.
نتیجه
نتایج مثبت در آزمون های متعدد نشان می دهد که یک مشکل اساسی در کلیه ها وجود دارد. نتایج هر یک از این تست ها به پزشکان کمک می کند تا تصویر بهتری از سلامت کلی کلیه داشته باشند. این تست ها همچنین می توانند علائم بیماری های کلیوی را تشخیص دهند.وقتی تست ها مشخص کردند که در کلیه ها یک مشکل وجود دارد، پزشکان برای تشخیص مشکل اقداماتی را انجام داده و سپس روی یک برنامه درمان کار خواهند کرد.
بسیاری از شرایط ممکن می تواند منجر به از دست رفتن عملکرد کلیه شود. یک تشخیص کامل کلیدی برای یافتن درمان صحیح در هر بیمار لازم است تا این شرایط مشخص شوند. تست های عملکرد کلیه بخش های مهمی از تشخیص و درمان بیماری هایی هستند که بر روی کلیه ها تاثیر می گذارند. حتی اگر کسی علائمی از بیماری های کلیوی نداشته باشد، ممکن است او نیاز به آزمایش های منظم داشته باشد. موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی توصیه می کند که افراد در معرض خطر برای مسائل کلیوی تست های عملکرد کلیه را منظم دریافت کنند. افراد با ریسک بالا شامل موارد زیر می‌شوند:
- فشارخون بالا
- دیابت
- بیماری های قلبی
- تاریخچه خانوادگی بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه
تست های عملکرد کلیه به صورت منظم می توانند به تشخیص مشکلات در ابتدا و زمانی که درمان آن ها آسان است کمک کنند. با پیروی از برنام هی درمان، مردم می توانند به جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند.
بهترین مواد خوراکی برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی :
- گل کلم
- بلوبری
- ماهی خاردار
- انگور قرمز
- سفیده تخم مرغ
- سیر
- گندم سیاه
- روغن زیتون
- بلغور
- کلم
- مرغ بدون پوست
- فلفل دلمه ای
- پیاز
- آجیل ماکادمیا
- تربچه
- شلغم
- آناناس
- قارچ
برای مطالعه مقاله های بیشتر در مورد کلیه اینجا را کلیک کنید
سلام خوب بود، خواهشاً کراتینین را صحیح بنویسید